GUATR TIROID TEDAVISI-PROF DR METIN OZATA

GUATR ZEHIRLI GUATR TIROID PROF DR METIN OZATA

PROF DR METIN OZATA

PROF DR METIN OZATA

GUATR ENDOKRIN TIROID UZMANI

MEHMET AKMAN (AFKAN) SOKAK

NO 15 KAT 2

KOŞUYOLU KADIKÖY ISTANBUL

TEL 0 216 3486519

TEL 0 216 340 08 08

FAX: 0 216 550 50 96

Muayenehane Cep: 0 530 264 98 98

 

 

 

NOT Muayenehane KOSUYOLU PARKI merkezinde, CEVIZ AGACI PASTANESI  ve MİGROS  TAM KARSISINDADIR. YANINDA SOK  MAGAZASI VE IKEA GENEL MUDURLUGU BINASI VARDIR.

DETAYLI BILGI ICIN: http://www.guatrcenter.com

http://www.tiroit.org

http://www.tiroidcenter.com

http://www.guatr.cc

http://www.tiroid.cc

http://www.guatrx.com

http://www.tiroidx.com

http://www.guatrguatr.com

 

 

PROF DR METIN OZATA'NIN GUATR-TIROID REHBERI kitabi cikti.  GUATR TIROID TEDAVISI VE ZEHIRLI GUATR BILGISI

GUATR NEDIR

 

BASIT GUATR

Salgiladigi tiroid hormonlari normal oldugu halde   buyumus tiroid bezine  basit guatr denir. Icerisinde nodul olmadan tiroid bezinin oldugu gibi buyumesine duz  veya basit guatr denir. Guatrin icinde noduller varsa bunlara bu defa noduler guatr denir. Iyot yetmezligi dunyada en sik guatr nedenidir. Iyot yetmezligi nedeniyle olusan guatr ilk yillarda duz bir buyume seklindedir; yani icinde nodul yoktur. Cocukluk ve ergenlik doneminde guatrda nodul pek bulunmaz. Ancak tedavi edilmez ve iyot eksikligi devam ederse  ileri yaslarda guatr hem buyur hem de icinde noduller olusur. Bu noduller ileride asiri hormon salgilama ozelligi kazanarak  hipertiroidi dedigimiz  kanda tiroid hormonlarinin asiri calismasina neden olabilirler.
  Iyot yetmezligine bagli guatri olan kisilerin kanlarinda T3 hormonu hafif artar, TSH hormonunda biraz artis olabilir ve T4 hormonu biraz dusuk cikar.
Bir  toplumda 6-12 yas arasi cocuklarin % 5'den fazlasinda basit guatr varsa buna endemik (yaygin) guatr denir. Endemik guatr iyot yetmezligi olan bolgelerde sik gorulur. Bu oran % 5 den az olursa sporadik (seyrek gorulen) guatr ismi verilir. Sporadik guatr ise iyot yeterli bolgelerde gorulur.
    Guatr kadinlarda  erkeklerden 4-5 kat daha fazla gorulur.  Genclik caginda da kizlarda erkeklere gore daha fazla gorulur.  Turkiye'de  guatr sikligi bolgelere gore degismek uzere % 5-56 arasinda degismektedir. Goruldugu gibi bu cok yuksek bir orandir. 
Iyot yetmezligi olan bolgelerde guatr daha fazladir. Ozellikle daglik bolgelerde toprakta iyot az oldugundan guatr daha fazla gorulur. Bilinenin aksine kara lahana yenmesiyle guatr olusumu arasinda bir iliski yoktur.
Selenyum yetmezligi de ulkemizde onemli bir problemdir. Yaptigimiz bir calismada  guatrli  kisilerde selenyum duzeyinin dusuk oldugunu saptadik.
Suda bulunan perklorat ve kadmiyum fazlaligi da guatra neden olabilmektedir. Pillerle bulasmis sularda kadmiyum yuksektir ve guatr ortaya cikar.
Demir eksikligi  olan kisilerde de guatr sikliginda artis vardir.
Ergenlik cagindaki cocuklarda  bazen  guatr olusur ve buna adolesan veya ergenlik  guatri denir. Ergenlik doneminde artan hormon ihtiyacini karsilamak icin tiroid bezi biraz buyur ve guatr olusur. Daha sonra bu guatr cogu cocukta  veya gencte kaybolur.
Yalanci guatr ise tiroid bezinin dogustan normal yerlesim yerinden biraz yukarida olmasi  ve  ozellikle ince boyunlu kadinlarda guatr varmis izlenimi vermesidir. Yapilacak ultrasonda tiroid hacminin artmadigi ve guatr olmadigi ortaya konur.
Gebelikte ve menopoz doneminde de tiroid buyuklugu artar ve guatr olusabilir.
Iyot yetmezligi fazla olan kadinlarda  gebe kalma ve cocuk dogurma sikligi  azalir. Iyot yetmezligi uremeyi engelleyebilmektedir. Bu nedenle cocugu olmayan kadinlarda iyot yetmezligi olup olmadigi arastirilmalidir. 
Guatrin  ailesel ozellik gosterdigi  bilinen bir gercektir. Bazi ailelerde guatr fazla gorulur. Yapilan calismalar guatr gelisiminde kalitimsal gecisin  iyot yetersizligi olan  bolgelerde yasayan  kadinlarda %39 oraninda,  iyodun yeterli alindigi   bolgelerde  yasayanlarda ise % 82 oraninda oldugunu ortaya koymustur.

Guatr nedenleri:
a)    Iyot yetmezligi
b)    Selenyum yetmezligi
c)    Genetik egilim  veya ailede guatr olmasi
d)    Tiroid bezinin iltihabi hastaliklari (Hashimoto veya tiroiditler)
e)    Psikiyatrik hastalarin  kullandigi  lityum ilaci
f)    Soya yagi veya fasulyesi fazla yemek (iyot yetmezligi ile beraber)
g)    Tiroid hormon olusumundaki genetik bozukluklar
h)    Sigara icmek
i)    Demir yetmezligine bagli kansizligi olanlar
j)    Gebelik (iyot yetmezligi olan bolgelerde)
k)    Beyinde bulunan hipofiz bezinden asiri TSH hormonu salgilanmasi
 
Ic Guatr, Dis Guatr Nedir?
Ic guatr ve dis guatr  tanimi halk arasinda kullanilan  tanimlamalar olup tibbi bir anlami yoktur.  Guatrin gogus boslugu icine girmesi belki ic guatr olarak adlandirilabilir.


Bir Bolgede Iyot yetmezligi Arttikca Guatr Sikligi Artar:
Idrarda atilan iyot miktari o kisinin iyot durumunu gosterir. Idrarda iyot miktari olculerek iyot yetmezliginin siddeti anlasilabilir. Iyot yetmezligi artikca guatr sikligi da artmaktadir.  iyot miktarina gore guatr olusma riski su sekilde saptanmistir: Idrar iyodu hafif derecede yetmezlik gosteriyorsa yani 50-99 g/dl arasinda ise bunlarin %5-20'sinde,  orta dereceli iyot yetmezligi varsa (idrar iyodu 20-49 g/dl arasinda ise) bunlarin % 20-30'unda ve siddetli iyot yetmezligi varsa (idrar iyodu < 20g/dl olmasi) bu  kisilerin % 30'undan fazlasinda guatr gelisir.

Guatrli Kiside Ne Gibi Sikayetler Olur:
Guatrli hastalarin cogunda herhangi bir sikayet yoktur.  Guatr cok buyuk olursa  nefes borusu ve yemek borusuna baski yaparak oksuruk ve nefes darligi gibi sikayetler yapabilir.   Iyot yetmezligi asiri ise  tiroid bezi yetmezligi yani tiroid hormon salgilanmasinda azlik (hipotiroidi) ve ona bagli  sikayetler olabilir. Hipotiroidi daha sonraki bolumlerde ayri bir baslik halinde anlatilmistir.   Erken devrede ve cocuklukta  yumusak ve duz bir guatr vardir.  Eriskinlerde ise her zaman guatr icinde noduller ve kist olusur.  Tiroid hormon tetkikleri genellikle normal sinirlar icindedir.  Baslangicta  guatr icinde nodul yokken  yasin artmasiyla  noduller ve kist gelisebilir. Volum arttikca yani guatr buyudukce TSH hormonunda azalma olusur. Bu hastalarda anti-TPO antikoru kanda yuksekse o zaman guatrin Hashimoto hastaligi nedeniyle gelistigini dusunuruz.  Hashimoto hastaligi ile bilgileri daha detayli olarak ilerdeki bolumlerde bulabilirsiniz.

Guatrli Bir Kiside Hangi Tetkikler Yapilir?
Guatri olan bir kiside serbest T3, serbest T4, TSH, anti-TPO antikor ve tiroid ultrasonu tetkikleri yapilir. Idrar iyoduna bakilarak iyot yetmezligi  olup olmadigi anlasilir. Ayrica kanda selenyum duzeyi olculerek eksiklik olup olmadigi anlasilir.  Iyot yetmezligi olan bolgedeki guatrli kisilerde  radyoaktif iyot uptake  testinde  yukseklik, total ve serbest T4  hormonlarinin normal  sinirlarda veya bazen  dusuk, oldugu gorulurken, T3  hormon duzeyleri normal veya yuksek olabilir.  TSH  hormon duzeyleri ise normal veya yuksek olabilir.  Anti-TPO ve anti-TG antikorlari iyot yetmezligine bagli guatrda negatif iken, Hashimoto tiroiditine bagli  guatr varsa  antikorlar  yuksek olarak bulunur. Siddetli iyot yetmezliginde ise  hipotiroidizm  denilen tiroid yetmezligi gelisir ki, bu durumda TSH hormonu yuksek, T3 ve T4 hormonlari  normal duzeyin altina dusmustur.

Guatr Nasil Tedavi Edilir?
Basit  guatrli bir hastada iyot yetmezligi varsa iyotlu tuz verilir ve  tiroid hormonu ilaclari  ile  tedavisi yapilir. Bu ilaclarin dozunu yasiniza gore ve diger hastaliklarinizin olup olmadigina gore doktorunuz ayarlar. Bu ilaclarin dozunu onerilen dozda almak cok onemlidir. Fazla alirsaniz zarari olabilir. 
Guatrli kisilerde   selenyum eksikligi  varsa selenyum verilir. 
Guatr icinde nodul varsa bunlarin tedavi ve degerlendirmesi icin nasil bir yol izlendigi kitabin ‘'Noduler Guatr''  bolumunde anlatilmistir. 
Plonjan guatr dedigimiz gogus kafesine  dogru girmis guatrlarda  hormonlar normal ise ameliyat  yapilir.

KAYNAK:

Prof Dr Metin Özata Guatr tiroid Rehberı Gurer Yayınlari, 2010

http://www.tiroit.org

http://www.guatrguatr.com

GUATR -TIROID REHBERI Kitabı Çıktı, Gürer yayınlari (7.1.2010)